Η αρχική θέση της ομηρικής πόλης Πλευρώνας, γνωστής από τη συμμετοχή της στην Τρωική Εκστρατεία με τη δύναμη πλοίων των Αιτωλών με βασιλιά το Θόα, τοποθετείται στους γειτονικούς χαμηλούς λόφους Γυφτόκαστρο ή Ασφακοβούνι και Πετροβούνι στα νοτιοδυτικά της Νέας Πλευρώνας, σε μέση απόσταση τριών περίπου χιλιομέτρων βορειοδυτικά του Μεσολογγίου. Σύμφωνα με τις πηγές, καταστράφηκε το 234 π.Χ. από τον Δημήτριο Β΄ τον Μακεδόνα στο τέλος του Δημητριακού πολέμου και στη συνέχεια κτίστηκε από την αρχή σε νέα θέση (Στράβ. 10.2.4), ψηλότερα, περί τα 1.500 μ. βορειότερα της αρχικής (Νέα Πλευρώνα).
Ο λόφος Γυφτόκαστρο βρίσκεται σε μικρή απόσταση βορειοανατολικά της εθνικής οδού και εμφανίζει ίχνη προϊστορικής κατοίκησης, όπως κεραμική και απολεπίσματα οψιανού. Στον ίδιο λόφο έχουν ερευνηθεί τάφοι πρωτογεωμετρικών χρόνων, καθώς και κτίσμα της γεωμετρικής εποχής,
Οι δύο λόφοι διατηρούν κατάλοιπα οχυρώσεων που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές εποχές ζωής της πόλης και φτάνουν μέχρι τα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια. Κάποια από αυτά εμφανίζουν χαρακτηριστική πρωιμότητα κατασκευής, χωρίς να είναι βέβαιο ότι ανήκουν στους μυκηναϊκούς χρόνους, δηλαδή την εποχή της «ομηρικής» Πλευρώνας, αφού δεν έχουν ερευνηθεί ανασκαφικά. Η οχύρωση του Γυφτόκαστρου είναι σχετικά αυτοτελής και περιλαμβάνει εσωτερικές και εξωτερικές οχυρώσεις, εκ των οποίων την κορυφή του καταλαμβάνει μία ωοειδής οχύρωση. Τμήμα των οχυρώσεων είναι κτισμένο κατά το «κυκλώπειο» σύστημα, ενώ άλλα τμήματα είναι κτισμένα με λογάδην λίθους ή με μεγάλες τραπεζοειδείς λιθόπλινθους. Ο λόφος του Πετροβουνίου έχει υποστεί μεγάλες καταστροφές στο νότιο και ανατολικό τμήμα του από την λειτουργία λατομείου. Διατηρεί και αυτός τμήμα κυκλώπειας κατασκευής.
Οι δύο λόφοι δεν αποτελούν οργανωμένους, επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους.
