Σε Σταυροδρόμια Βυζαντινά

Μονή Ταξιαρχών Νεοχωρίου

Η μονή βρίσκεται σε μικρή απόσταση ανατολικά του δρόμου που οδηγεί προς τις εκβολές του Αχελώου (Λούρος), στο ύψωμα Ταξιάρχης, το οποίο παλαιότερα περιβαλλόταν από έλη. Το μοναστηριακό συγκρότημα περιλαμβάνει το καθολικό, το ηγουμενείο με τη μορφή πύργου, κατάλοιπα κελλιών και άλλων κατασκευών, μέσα σε χώρο που περικλείεται από περίβολο. Η θέση του μοναστηριού κοντά στην ακτή συνεπαγόταν αρκετούς κινδύνους, κυρίως από πειρατές, γεγονός που εξηγεί τη φρουριακή μορφή του ηγουμενείου. Απετέλεσε μετόχι της Μονής των Ταξιαρχών Γουριάς και, σύμφωνα με επιγραφή στο υπέρθυρο ενός εκ των κελλιών, κτίστηκε το 1730. Το μοναστήρι αυτό συνδεόταν παλαιότερα με λιθόστρωτο δρόμο με τη μονή Αη. Ιωάννη Θολής, κατάλοιπα της οποίας διατηρούνται σε νησίδα εντός της λιμνοθάλασσας Θολής.

Το καθολικό ανήκει σε σύνθετο αρχιτεκτονικό τύπο, δηλαδή συνδυάζει στοιχεία τρίκλιτης βασιλικής με τρίπλευρη αψίδα και σταυροειδούς εγγεγραμμένου με οκτάπλευρο τρούλο, ενώ σε δεύτερη φάση έχει προστεθεί χαμηλότερος ξυλόστεγος νάρθηκας. Ο ναός ανακαινίστηκε το 1960 από την Κοινότητα.

Στη βορειοδυτική γωνία του περιβόλου διατηρούνται κατάλοιπα του τριώροφου ορθογώνιου πύργου, ύψους 9 μ. που αποτελούσε το ηγουμενείο και έφερε ζεματίστρα πάνω από την είσοδο.