Για βαρκάδα στη λιμνοθάλασσα

Λιμνοθάλασσα Κλείσοβας

Η λιμνοθάλασσα της Κλείσοβας δεσπόζει στο δέλτα του Εύηνου και έχει τεράστια οικολογική και οικονομική σημασία για την ευρύτερη περιοχή. Αποτελεί σημαντικό βιότοπο για πολλά είδη σπάνιων πτηνών, τα οποία φωλιάζουν σε νησίδες και αναχώματά της, ενώ στα νερά της υπάρχει πλούσια ιχθυοπαραγωγική δραστηριότητα, φυτοκοινωνίες και κοινωνίες μαλακίων. Η σημερινή της έκταση υπολογίζεται σε 21,91 τ. χλμ. και το βάθος της δεν ξεπερνά το 1 μ., με αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρκετά από τις παλίρροιες του Πατραϊκού κόλπου. Διακρίνεται σε δύο τμήματα που χωρίζονται από τον επιθαλάσσιο δρόμο,  μήκους 5 χλμ., που κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1874-1881, με υλικά από τις εκσκαφές που έγιναν για την κατασκευή του λιμανιού, και ο οποίος ενώνει σαν γέφυρα το Μεσολόγγι με το νησάκι της Τουρλίδας. Το ανατολικό τμήμα επικοινωνεί με την ανοικτή θάλασσα μέσω του διαύλου Κλείσοβας και έχει πιο γλυκα νερά σε σχέση με το κεντρικό τμήμα, καθώς σε αυτή καταλήγουν δύο χείμαρροι από το όρος Αράκυνθος. Η ορνιθοπανίδα της Κλείσοβας περιλαμβάνει αργυροπελεκάνους, φοινικόπτερα και πολλά άλλα είδη.

Η δυτική Κλείσοβα είναι περισσότερο προφυλαγμένη, και η μόνη επικοινωνία της με τη θάλασσα είναι μέσω αγωγών που βρίσκονται κάτω από το δρόμο που συνδέει το Μεσολόγγι με τον οικισμό Τουρλίδα, που αποτελεί και το δυτικό όριο της λιμνοθάλασσας, και μέσω ενός μικρού ανοίγματος, πλάτους 10 μ., που βρίσκεται στην περιοχή Λούρος και χρησιμοποιείται από ιχθυοτροφεία.

Στην λιμνοθάλασσα της Κλείσοβας εντοπίζονται φυσικοί πόροι με ιαματικές ιδιότητες, καθώς η λάσπη της είναι πλούσια σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Ο πηλός της Αγίας Τριάδας έχει αναγνωριστεί το 2017 ως ιαματικός  (ΦΕΚ 2459/Β’/19.07.2017). Τα αποθέματα εντοπίζονται επιφανειακά με μία έκταση περίπου 1-2 τ. χλμ. και η χρήση τους ενδείκνυται για πηλοθεραπεία, κατάλληλη για ρευματικές παθήσεις, χρόνιους ρευματισμούς, ισχιαλγίες, οσφυαλγίες και παθήσεις του νευρικού συστήματος.

Η νησίδα της Κλείσοβας και η ιστορική μάχη

Στο ανατολικό τμήμα της ομώνυμης λιμνοθάλασσας βρίσκεται η νησίδα της Κλείσοβας. Έχει έκταση 2 περίπου στρεμμάτων και είναι κηρυγμένη ως ιστορικός τόπος (ΥΑ 5448/766/8-7-1972 – ΦΕΚ 519/Β/25-7-1972), καθώς σε αυτή έλαβε χώρα ιστορική μάχη στις 25 Μαρτίου 1826, λίγο πριν την ηρωική Έξοδο, στην οποία οι Έλληνες κατάφεραν να επικρατήσουν. Κατά την πολιορκία του Μεσολογγίου η Κλείσοβα αποτελούσε το τελευταίο οχυρό στη λιμνοθάλασσα, η κατάκτηση του οποίου είχε μεγάλη σημασία, τόσο για να εγκατασταθούν εκεί κανονιοστάσια, όσο και για να αποκοπεί ο ανεφοδιασμός του Μεσολογγίου, αφού το νησάκι χρησίμευε ως σταθμός των εισαγόμενων τροφίμων.

Στον αγώνα της ανεξαρτησίας είχε οχυρωθεί με υποτυπώδες πρόχωμα και ανάχωμα στη δυτική της πλευρά που χρησίμευε σαν προμαχώνας και έφερε τέσσερα κανόνια. Επιπλέον, οι υπερασπιστές της, 120 άνδρες, Μεσολογγίτες ψαράδες και Κραββαρίτες, είχαν μπήξει πασσάλους σε απόσταση 10-15 μ. γύρω από το νησί. Προκειμένου να αιφνιδιάσει την Κλείσοβα, ώστε να μπορέσει να την κυριεύσει ευκολότερα, ο Κιουταχής προσποιήθηκε ότι θα επιτεθεί στο Μεσολόγγι, πριν αλλάξει απότομα πορεία προς τη νησίδα. Πραγματοποίησε έξι επιθέσεις χωρίς επιτυχία και αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Στη συνέχεια ανέλαβε ο Ιμπραήμ και επιτέθηκε στο νησάκι με πολυάριθμο στρατό, επιχειρώντας τρεις φορές να την καταλάβουν, χωρίς επιτυχία.

Στη μάχη αυτή, που κράτησε δεκατρείς συνεχόμενες ώρες, σκοτώθηκαν περί τους 2.000 άνδρες του Ιμπραήμ και περισσότεροι από 1.000 άνδρες του Κιουταχή, τα πτώματα των οποίων γέμισαν τη λιμνοθάλασσα. Η μάχη της Κλείσοβας υπήρξε η τελευταία μεγάλη νίκη των πολιορκημένων πριν την ηρωική Έξοδο. Το γεγονός γιορτάστηκε σε όλη την πόλη και πανηγυρίστηκε με χορούς και βιολιά.

Σήμερα πάνω στο νησάκι υπάρχει εκκλησάκι της Αγ. Τριάδας, κτισμένο προεπαναστατικά και ανακαινισμένο το 1846, και επιτύμβια αναμνηστική στήλη. Κατά τα γεγονότα του επαναστατικού αγώνα ο ναός ήταν πιο ευρύχωρος, σταυροειδής θολωτός και είχε θωράκιο με πολεμίστρες  γύρω από την οροφή. Την επόμενη μέρα από την γιορτή του Αγ. Πνεύματος και του πανηγυριού του Αη Συμιού πραγματοποιείται στο νησάκι λειτουργία και απότιση τιμών προς τους πεσόντες της ιστορικής μάχης. Οι ψαράδες μεταφέρουν με γαΐτες την εικόνα του Αγίου Συμεών στο εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας και φέρνουν μαζί τους παστά ψάρια και αυγοτάραχο για τους πιστούς.