Από τη μία άκρη της λιμνοθάλασσας ως την άλλη με αυτοκίνητο

Η προτεινόμενη διαδρομή καλύπτει όλη την έκταση περιμετρικά του συμπλέγματος των λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού, με τα μνημεία διαφόρων εποχών, αλλά και τα σημεία φυσικού ενδιαφέροντος. Οι σταθμοί της εκτείνονται κατά μήκος της Εθνικής Οδού Μεσολογγίου – Αγρινίου, η οποία προσφέρει πρόσβαση σε  θέσεις και μνημεία που βρίσκονται εκτός του άξονα της Ιόνιας Οδού, και μικρότερων επαρχιακών και τοπικών οδών, συνεπώς θεωρείται πιο ενδεδειγμένη η περιήγηση με αυτοκίνητο. Αποτελούν κυρίως επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, ενώ πληροφορίες προσφέρονται και για άλλα σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, τα οποία ωστόσο δεν μπορεί κανείς εύκολα να επισκεφτεί.

Ως σημείο εκκίνησης προτείνεται συμβατικά το Κρυονέρι, διαχρονικά κόμβος συγκοινωνιακός και σημείο επικοινωνίας με την Πελοπόννησο, και ως τερματισμός οι εκβολές του Αχελώου. Φυσικά ο επισκέπτης μπορεί να επιλέξει την πορεία που τον εξυπηρετεί και τα σημεία που τον ενδιαφέρουν περισσότερο, καθώς πρόκειται για μία αρκετά μεγάλη διαδρομή, με μικρότερες παρακάμψεις, και απαιτεί συνολικά αρκετό χρόνο για να την διατρέξει κανείς ολόκληρη. Κατά μήκος της διαδρομής προσφέρονται σημεία ξεκούρασης, καθώς και υποδομές εξυπηρέτησης επισκεπτών.

Σε αυτό το τμήμα εντοπίζονται ορισμένοι από τους αρχαιότερους οικισμούς και κέντρα της περιοχής, η οποία στην αρχαιότητα ανήκε στην νότια Αιτωλία αλλά και την Παραχελωίτιδα. Μεγάλη άνθηση γνώρισε και στους πρωτοβυζαντινούς, βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους, όπως δείχνει η διασπορά των μνημείων σε όλη την έκταση της διαδρομής.

Η προτεινόμενη διαδρομή είναι μικτή, συνδυάζοντας το πολιτιστικό με το φυσικό τοπίο. Σύμφωνα με αυτά, η επίσκεψη που προτείνεται είναι οργανωμένη σε δύο άξονες που περιλαμβάνουν τα αντίστοιχα μνημεία και χώρους:

Στην Αρχαιότητα

Φαράγγι Κλεισούρας. άποψη από τη βραχοσκεπή "Στόμα του Δράκου". Φωτό: Κ. Μπακολίτσας.

Σε Σταυροδρόμια Βυζαντινά